فوتسال چه تفاوتی با فوتبال دارد؟

فوتسال ورزشی با توپ شبیه فوتبال است که بخاطر فضای کمتر دارای تحرک بیشتر است. بسیاری از بازیکنان بزرگ فوتبال، از طریق کسب مهارت‌های فوتسال، زمینه مطرح شدن خود را به عنوان بازیکنان بزرگ فوتبال فراهم کردند. در این مقاله از میدان ار انواع فوتبال به بازی فوتسال و قوانین آن می پردازیم.

فوتسال چیست؟

فوتسال در واقع همان بازی فوتبال می باشد که متراژ و مکانی که در آن بازی می کنند و تا حدودی قوانین آن متفاوت می باشد. فوتسال از کلمه های اسپانیایی FUTbol به معنای فوتبال و SALA  به معنی درونی یا درون سالن گرفته شده است. بازی های فوتسال در زمینی به ابعاد زمین بسکتبال، در محل‌های سرپوشیده و یا در محل باز و بدون دیوار و حصار انجام می‌گیرد.

تاریخچه فوتسال

فوتسال اولین بار در شهر مونته‌ویدئو اروگوئه شکل گرفت. در سال 1930، ژوان کارلوس سریانی، فوتبال 5 نفره را برای مسابقات جوانان در YMCA برنامه ریزی کرد. فوتسال به سرعت در آمریکای‌جنوبی بخصوص برزیل محبوبیت پیدا کرد. بسیاری از بازیکنان بزرگ و مشهور فوتبال برزیل، از طریق کسب مهارت‌های رشته ورزشی فوتسال، سبک‌ها و متدهای خود را در رشته فوتبال گسترش دادند و این موضوع زمینه مطرح شدن آن‌ها را به عنوان بازیکنان بزرگ فوتبال فراهم کرد.

از بهترین های تاریخ فوتسال میتوان به مانوئل توبیاس، فالکائو، ریکاردینیو، پاکو سدانو، وحید شمسایی، میگل سایاگو و… اشاره کرد. بازیکنانی مانند پله، زیکو، به‌به‌تو و سایر ستاره‌های فوتبال برزیل مهارت‌های خود را از طریق بازی در زمین‌های فوتسال و شرکت در این رشته ورزشی ارتقا دادند. از آن هنگام، برزیل راه خود را به سوی مطرح شدن به عنوان قطب اصلی فوتسال جهان در پیش گرفت و اکنون مسابقات این رشته ورزشی تحت حمایت فیفا در سراسر جهان برگزار می‌شود.

از تیم‌های برتر جهان در این رشته می‌توان به این کشورها اشاره کرد: ایران، برزیل، اسپانیا، ایتالیا، روسیه، اوکراین و آرژانتین

اولین رقابت بین المللی فوتسال

اولین رقابت بین‌المللی فوتسال در سال 1965 برگزار شد، زمانی که پاراگوئه اولین جام آمریکای‌جنوبی را بدست آورد. 6 جام دیگر در آمریکای‌جنوبی تا سال 1979 برگزار شد که برزیل پیروز تمامی این مسابقات بود. برزیل جایگاه خود را به عنوان قدرت برتر در اولین جام آمریکایی تا سال 1980 حفظ کرد و این جام را بار دیگر در سال 1984 بدست آورد.

ابعاد زمین فوتسال چه تفاوتی با فوتبال دارد؟

اندازه زمین فوتبال استاندارد معمولا 50 متر در 100 متر می باشد یا 80 متر در 100 متر می باشد این ابعاد معمولاً برای زمین های استاندارد فوتبال در نظر گرفته شده است که در کشورهای مختلف معمولاً این استاندارد رعایت می شود. طول زمین فوتسال حداقل 25 متر و حداكثر 42 متر می باشد. عرض زمین فوتسال حداقل 15 متر و حداكثر 25 متر است. در مسابقات بين المللی که توسط فیفا تایید شده است، اندازه زمين فوتسال برابر است با طول حداقل 38 متر و حداكثر 42 متر و عرض حداقل 18 متر و حداكثر 25 متر می باشد.

معمولاً ابعاد کلی چمن‌های مصنوعی برای زمین فوتسال حدود 600 متر مربع یا 800 متر مربع یا 1050 متر مربع می باشد که متراژ بین المللی و متراژ اصلی چمن مصنوعی برای زمین فوتسال چه در سالن چه در زمین چمن مصنوعی در فضای باز معمولاً همان 1050 متر مربع می باشد که بعضا این متراژ را در حدود 1500 متر مربع هم در نظر می گیرند.

پهناي كليه خطوط زمین فوتسال 8 سانتيمتر است. اندازه دايره وسط زمين فوتسال 3 متر مي باشد. فاصله نقطه پنالتي تا خط دروازه زمین فوتسال 6 متر مي باشد. فاصله نقطه پنالتي دوم زمین فوتسال تا خط دروازه 10 متر مي باشد. اندازه ربع دايره هاي گوشه زمين فوتسال (كرنر) 25 سانتيمتر می باشد. فاصله بين دو تير دروازه زمین فوتسال 3 متر و ارتفاع تير افقي تا سطح زمين 2 متر است.

توپ فوتسال

از ابعاد و ویژگی های توپ فوتسال می توان به نکات زیر اشاره کرد:

• جنس توپ فوتسال: توپ فوتسال از چرم يا مواد مشابه مي باشد و محيط آن حداقل 62 و حداكثر 64 سانتيمتر است. معمولا رنگ آن سفید است.
• وزن توپ فوتسال: توپ فوتبال درشروع بازی نبايد كمتر از 390 گرم و يا بيشتر از 430 گرم باشد.
• فشار توپ فوتسال: 4/0 – 6/0 اتمسفر برابر با 400 تا 600 گرم بر سانتيمتر مكعب از سطح دريا باشد.
• شناسایی توپ فوتسال: هنگامی که توپ فوتسال از ارتفاع 2 متری به زمین رها می‌شود نباید بیشتر از 65 و کمتر از 55 سانتیمتر از زمین مسابقه جهش نماید.

تفاوت تعداد بازیکنان فوتسال با فوتبال

هر تیم دارای 7 نفر می باشد که 5 نفر در زمین و 2 نفر ذخیره هستند. یک نفر دروازه بان است و بقیه در زمین بازی هستند. اگر به هر دلیل تعداد بازیکنان یک تیم کمتر از 4 نفر شود بازی تعطیل می شود. بازیکنی که تعویض شده است دوباره می تواند به زمین بازی برگردد به همین دلیل تعداد تعویض در فوتسال نا محدود است حتی دروازه بان هم می توان تعویض شود یا جاي خود را با ساير بازيكنان فوتسال عوض نمايد (تعويض دروازه بان بدون توقف بازی فوتسال و مثل ساير بازيكنان صورت مي گيرد).

چند نکته:

1. تعويض ها در فوتسال بايد از محل مشخص شده براي هر تيم فوتسال صورت پذيرد.
2. رنگ لباس دروازه بان فوتسال متمايز از بازيكنان دیگر فوتسال است.
3. چنانچه در جريان تعويض سيار در بازی فوتسال، بازيكن جانشين قبل از اينكه بازيكن تعويضي كاملاً زمين فوتسال را ترك كند وارد زمين شود، داور باید بازی فوتسال را قطع کند (با دادن آوانتاژ به تيم حريف) و بازيكن تعويضي را به بیرون بفرستد و به بازيكن جانشين اخطار و بازی فوتسال را با يك ضربه آزاد غير مستقيم به نفع تيم مقابل از محل توقف توپ آغاز نماید.
4. اگر هنگامي كه داور بازی فوتسال را متوقف كرد توپ فوتسال درون محوطه جريمه باشد، ضربه آزاد غير مستقيم از روي خط محوطه جريمه و نزديكترين محل به محل توقف توپ انجام مي شود.
5. اگر بازيكن جانشين يا بازيكن تعويضی از محلی به غير از منطقه تعويض وارد زمين بازی فوتسال شود و يا از زمين بازی خارج شود داور باید بازی فوتسال را متوقف كرده و به بازيكن اخطار بدهد و بازی را با يك ضربه آزاد غير مستقيم عليه تيم خطا کننده از محل توپ زمانيكه بازی را متوقف كرده است مجددا شروع نماید.
6. بازیکن دروازه‌بان اجازه ندارد توپ را بیشتر از چهار ثانیه نگه دارد؛ در غیر این صورت خطا گرفته می‌شود. این قانون برای بازیکنان معمولی به صورت یک دقیقه است.

وسایل بازیکنان فوتسال

استفاده از کفش مخصوص فوتسال برای بازیکن فوتسال اجباری است. در صورت نقض این قانون بازیکن مخلف از زمین فوتسال به خارج فرستاده شده و با تکمیل وسایل با اجازه داوران فوتسال در زمان توقف بازی فوتسال می تواند وارد زمین شود.

وظایف داور بازی فوتسال

برای اداره بازی فوتسال یک داور اصلی یا سر داور تعیین می‌گردد. داور فوتسال باید از هنگام شروع بازی فوتسال تا اتمام بازی نظارت کند. در هر مورد مرتبط با بازی فوتسال نتیجه نهایی و تصمیم با اوست. خبر دادن زمان اتمام نیمه ها بر عهده داور است.

وظایف کمک داور

کمک داور (داور دوم) باید برای هر مسابقه فوتسال تعیین شود. داور کمکی در کنار داور اصلی فوتسال انجام وظیفه می‌کند و همان قدرت اجرایی را دارد. کمک داور همه وقایع مسابقه را قبل، در حین یا بعد از بازی فوتسال ثبت و گزارش می کند. در صورت نبودن وقت نگهدار وظیفه دارد دو دقیقه اخراجی بازیکنان و تایم یک دقیقه را محاسبه نماید و اینکه تعویض سیار صحیح انجام گرفته‌ باشد.

در صورت دخالت بی مورد از جانب کمک داور، داور اصلی فوتسال باید او را از وظیفه معاف کند و شخص دیگری را جانشین وی کند. در صورت وجود اختلاف نظر بین داور اصلی و کمک داور فوتسال، داور اصلی حاکم خواهد بود.

داور وقت نگهدار

وقت نگهدار (میز منشی) در خارج از بازی در امتداد خط میانی در منطقه تعویض بازیکنان فوتسال قرار دارد. وظایف وقت نگهدار فوتسال، نگهداری وقت بازی فوتسال، نگهداری وقت 2 دقیقه اخراجی، یادداشت تایم اوت‌ها و دادن علامت تایم اوت به داوران فوتسال، اعلام زمان بازی فوتسال با صوت به داوران و یادداشت 5 خطای اول هر تیم فوتسال در هر نیمه که توسط داوران فوتسال اعلام می شود، ثبت شماره گلزنان و بازیکنان اخراجی و اخطاری و تایم اوت‌های تیم های فوتسال می‌باشد.

شروع بازی فوتسال

بعد از قرعه کشی تیمی که برنده شد می تواند زمین خود را انتخاب کند و بازنده قرعه ضربه شروع بازي فوتسال را مي زند. ضربه شروع بازی فوتسال به داخل زمين حريف با علامت داور اصلي خواهد بود كه فاصله بازيكن مقابل با توپ فوتسال 3 متر باید باشد. از ضربه شروع بازی فوتسال مستقيماً نمی توان گل زد. دراپ بال روش ديگري براي شروع بازی فوتسال است.

زماني كه به هر دليلي بازی را متوقف کنید باید بازي فوتسال را با دراپ بال مجدداً شروع کنید. هنگامي كه توپ درون محوطه جريمه زمین فوتسال مي باشد و داور بازي فوتسال را متوقف مي نمايد. دراپ بال بايد از روی خط محوطه جريمه انجام شود نه داخل محوطه جريمه زمین فوتسال.

مدت زمان بازی فوتسال

مدت بازی فوتسال دو وقت 20 دقیقه‌ای و زمان بین دو نیمه استراحت 15 دقیقه‌ می‌باشد. هر تیم فوتسال می تواند در هر نیمه یک تایم درخواست کند (در بازی های حذفی فوتسال در وقت اضافی تایم اوت وجود ندارد).

برای ضربه پنالتی فوتسال و ضربات آزاد بدون دیوار دفاعی در فوتسال (پنالتی دوم 5 خطا) به اندازه زدن ضربات مذکور در پایان وقت به زمان بازی اضافه می شود. در بازیهای فوتسالی که باید نتیجه مشخص شود در صورتی که بعد از پایان وقت قانونی نتیجه بازی فوتسال مساوی باشد از دو وقت اضافه 5 دقیقه ای استفاده می شود. در طی دو وقت اضافه 5 دقیقه ای هیچ گونه تایم اوتی به تیمهای فوتسال داده نمی شود.

بازی فوتسال و قوانین آن

قانون اوت

وقتی توپ بازی فوتسال به طور کامل از خط طولی یا عرضی زمین فوتسال، چه از هوا و چه از زمین گذشته باشد، همچنین برخورد توپ به سقف سالن فوتسال، اوت اعلام می شود و بازی از روی خط طولی نزدیکتر دوباره شروع می شود.

قانون گل

اگر توپ فوتسال از خط دروازه بین تیرهای عمودی و افقی عبور کند، به شرطی که بازیکن مهاجم توپ فوتسال را با دست یا بازو پرتاب،حمل یا هل نداده باشد، گل می شود.

ضربه آزاد در فوتسال

تحت عنوان دو دسته ضربه آزاد مستقیم و ضربه آزاد غیر مستقیم می‌باشد. در ضربه آزاد مستقیم در فوتسال می‌توان مستقیماً به حریف گل زد.

ضربه پنالتی در فوتسال

ضربه پنالتی از نقطه پنالتی زمین فوتسال زده می‌شود. زننده ضربه باید مشخص باشد. ضربه پنالتی فوتسال حتماً باید به طرف دروازه حریف زده شود.

ضربه اوت در فوتسال

هرگاه تمام توپ فوتسال از خط طولی چه از روی زمین چه از هوا بگذرد، توپ باید از محلی که خارج شده توسط تیم فوتسال مقابل با پا به داخل زمین فوتسال زده شود. زننده ضربه بایستی توپ فوتسال را به صورت ساکن روی خط طولی یا خارج از زمین عقب تر از خط طولی قرارداده و سپس ضربه بزند. بازیکنان تیم مقابل حداقل 5 متر از محل ضربه باید فاصله داشته باشند. از ضربه اوت در فوتسال نمی‌توان مستقیم گل زد.

پرتاب اوت دروازه

پرتاب اوت دروازه به این معنی است که توپ توسط دروازه بان با دست به بیرون از محوطه جریمه پرتاب گردد. پرتاب اوت دروازه خطای 4 ثانیه ندارد. برگشت اوت دروازه دوباره به دروازه بان توسط مدافع (با دست لمس کردن یا کنترل) یک ضربه آزاد غیر مستقیم از محل 6 متری انجام می‌گیرد. با پرتاب اوت دروازه نمی‌توان در فوتسال مستقیم گل زد.

ضربه کرنر فوتسال

از ضربه کرنر در فوتسال می‌توان مستقیم گل زد. ضربه کرنر در فوتسال خطای 4 ثانیه دارد. اگر ضربه کرنر به طور صحیح زده نشود، ضربه تکرار خواهد شد. در موقع زدن خطاها توپ فوتسال باید ساکن باشد. همیشه برنده قرعه ی سکه صاحب زمین بازی یا زننده پنالتی یا انتخاب رنگ پیراهن می‌باشد.

چند قانون دیگر

• تیمی در فوتسال می‌تواند تایم استراحت بگیرد که صاحب توپ باشد مثل ضربه کرنر، پرتاب اوتو…
• دروازه بان فوتسال می‌تواند در زمین حریف بیش از 4 ثانیه بازی کند.
• دروازه بان فوتسال نمی‌تواند در جریان بازی مستقیم توپ فوتسال را با دست وارد دروازه حریف کند.
• در فوتسال پاس عقب مادامی محسوب می‌شود که توپ فوتسال از ضربه مچ پا به پایین زده شود (فقط از ناحیه کفش)
• اگر 2 تيم مساوي شوند در صورت نياز ضربات پنالتي زده مي شود و اگر بعد از 5 پنالتي مساوي شدند بازيکنان ذخيره ضربات بعدي را مي زنند.
• در زدن اوت در فوتسال پا باید روی خط نباشد.

خطا در فوتسال

هرگاه بازيكن فوتسال سهواً يا از روي بي احتياطي از 11 خطاي زير را مرتكب شود يك ضربه آزاد مستقيم یا يك ضربه پنالتي به نفع تيم مقابل (اگر داخل محوطه جريمه باشد) گرفته مي شود:

1. لگد زدن
2. پشت پا زدن
3. پريدن روي حريف
4. تنه شديد و خطرناك
5. تنه از پشت به حريف
6. تف انداختن
7. زدن حريف
8. گرفتن حريف
9. هل دادن حريف
10. با شانه به حريف حمله كردن
11. تكل كردن.

خطاهای جمع شده

در صورتی که خطاهای یک تیم در هر نیمه به 5 ( از 11 خطای بالا) برسد، از آن به بعد اگر یکی از تیم های فوتسال خطایی مرتکب شود خطای ششم به صورت یک ضربه آزاد مستقیم (از نقطه پنالتی دوم) یا محل وقوع خطا (اگر محل خطا بین نقطه پنالتی دوم زمین فوتسال و دروازده حریف باشد) بدون تشکیل دیوار دفاعی به صورت مستقیم زده می‌شود.

مهاجمین و مدافعین فوتسال باید فاصله 5 متر را رعایت کنند. اگر خطای ششم عقبتر از نقطه پنالتی دوم زمین فوتسال بود، مستقیم به نقطه پنالتی دوم زمین فوتسال منتقل شده ضربه زده می‌شود (حق پاس دادن نیز وجود ندارد).

هر گاه خطا درون محوطه جريمه تيم مدافع و به نفع تيم مدافع صورت پذيرد بازيكنان تيم مدافع مي توانند از درون محوطه جريمه خودي خطا را بزنند و موقعي توپ در بازي است كه بعد از ضربه خوردن يا رها شدن توسط دروازه بان از محوطه جريمه زمین فوتسال خارج شود.

هفت خطاي منجر به اخطار  در بازی فوتسال:

• بازیکن فوتسال مرتكب رفتار غير ورزشي گردد.
• بازیکن فوتسال با گفتار و كردار به تصميم داور اعتراض نمايد.
• بازیکنان فوتسال مكرراً قوانين بازي را نقص نمايند.
• بازیکن فوتسال شروع مجدد بازي را به تأخير اندازد.
• بازیکن فوتسال هنگام شروع مجدد بازي، ضربه آزاد و ضربه كرنر فاصله لازم را رعايت نكند.
• بازیکن فوتسال بدون اجازه داور وارد زمين شود.
• بازیکن فوتسال بدون اجازه داور زمين را ترك كند.

هفت خطاي منجر به اخراج در بازی فوتسال:

• بازیکن فوتسال مرتكب خطاي شديد بازي شود.
• بازیکن فوتسال مرتكب برخورد با زننده ضربه شود.
• بازیکن فوتسال روي حريف يا هر فرد ديگر تف بيندازد.
• بازیکن فوتسال عمداً با دست زدن به توپ، حريف را از يك گل يا موقعيت گل محروم نمايد.
• بازیکن فوتسال موقعيت آشكار گل حريف به سمت دروازه را با خطاي آزاد مستقيم سلب نمايد.
• بازیکنان فوتسال كلمات توهين آميز بر زبان بياورند.
• بازیکن فوتسال در يك مسابقه اخطار دوم بگيرد.

نکته1: بازیکن فوتسال اخراج شده حق ورود مجدد به بازي و يا حتي نشستن روي نيمكت بازيكنان ذخيره را ندارد. این بازیکن توسط داور بازي حتماً بايد به رختكن هدايت شود و بعد از 2 دقيقه تيم فوتسال مي تواند بازيكن ديگری جايگزين نمايد. مگر اينكه قبل از اتمام 2 دقيقه گلي به ثمر برسد.

فوتسال در ایران

ایران دارای قدرتمندترین تیم فوتسال در آسیا است و تاکنون 12 بار در مسابقات قهرمانی فوتسال آسیا به عنوان قهرمانی رسیده‌ است. تیم ملی فوتسال ایران نماینده کشور ایران در مسابقه‌های بین‌المللی است و توسط کمیته فوتسال جمهوری اسلامی ایران زیر نظر فدراسیون فوتبال ایران اداره می‌شود.

بر اساس رده‌بندی جهانی در فوریه 2019، ایران در رنکینگ جهانی فوتسال پس از برزیل و اسپانیا در رده سوم و در رنکینگ آسیایی در صدر قرار داشت.

تیم ملی فوتسال زنان

اردن در سال 1384 از تیم فوتبال زنان ایران برای شرکت در مسابقات قهرمانی فوتبال زنان غرب آسیا دعوت کرد. دولت ایران در یک حرکت بسیار قابل توجه برای ورزش زنان با تشکیل یک تیم موافقت کرد.

تیم ملی فوتسال زنان ایران تیم ملی فوتبال زنان در رشته فوتسال است که به نمایندگی از کشور ایران در بازی‌های بین‌المللی شرکت می‌کند و توسط فدراسیون فوتبال ایران سازماندهی می‌شود.

حرف آخر

فوتسال نسبت به فوتبال به دلیل ابعاد کوچک تر زمین به تحرک بیشتر و سرعت بیشتری نیاز دارد. فوتسال دارای سیستم های حمله اختصاصی از جمله 4-0، 3-1، 2-2، 1-2-1 و 2-1-1 می باشد ولی به دلیل تعداد کم بازیکنان بازی با هر سیستمی چیده شده باشد همه بازیکنان باید در حمله و دفاع مقابله کنند.

امیدوارم کاملا با بازی فوتسال و قوانین آن آشنا شده باشید. اگر اطلاعات دیگری در این مورد دارید خوشحال می شویم با ما به اشتراک بگذارید.

منتظر نظرها، پیشنهاد ها و انتقاد های شما هستیم.